ZŁAMANE NARZĘDZIE W KANALE ZĘBA

Nasi Pacjenci coraz częściej pytają nas o powikłanie, jakim jest złamane narzędzie w kanale zęba. Pytania dotyczą głównie dolegliwości i problemów, jakie mogą wystąpić z powodu pozostawionego narzędzia w kanale oraz jak przebiega usuwanie złamanego narzędzia i oczywiście dlaczego do tego doszło, skoro korzystali z usług doświadczonego dentysty. Te wszystkie pytania oraz przypadek sprzed paru dni dotyczący mojego Pacjenta, zmotywowały mnie do napisania artykułu na ten temat.

Pan Adam zgłosił się do nas, w celu leczenia kanałowego dolnej szóstki. Na podstawie wywiadu z Pacjentem okazało się, że leczenie zostało wcześniej rozpoczęte w innej placówce, ale niepokojące dolegliwości bólowe skłoniły go do wizyty u nas.

W pierwszej kolejności zrobiliśmy zdjęcie rentgenowskie, aby ocenić na jakim etapie leczenia jest Pacjent i okazało się, że w jednym z kanałów zęba, pozostawiono fragment narzędzia endodontycznego. Najprawdopodobniej doszło do tego w trakcie próby udrażniania kanału. Narzędzie złamało się, co spowodowało trudności w usunięciu martwej, już zgorzelinowej tkanki z kanału korzeniowego. Te pozostawione martwe tkanki mogły doprowadzić do powstania stanu zapalnego w tkankach około wierzchołkowych. Na szczęście, nie doszło do tak poważnego powikłania i sprawę opanowaliśmy podczas jednej wizyty, to znaczy usunęliśmy złamane narzędzie bez żadnych powikłań.

Jak przebiega procedura usunięcia złamanego narzędzia?

Muszę stwierdzić, że nie jest to łatwy zabieg, ale przy doskonałej znajomości anatomii zęba, wprawnej ręce operatora oraz przy dysponowaniu profesjonalnym sprzętem, jest zazwyczaj do opanowania.

Takie standardowe główne etapy tej procedury są następujące:

Pierwsza rzecz to rzetelna diagnoza, na potrzeby której wystarczy badanie RTG oraz wywiad z Pacjentem
Następnie podajemy znieczulenie komputerowe, tak aby Pacjent nie odczuwał jakiegokolwiek dyskomfortu
Po znieczuleniu, przeprowadzamy zabieg, przy wykorzystaniu mikroskopu, przebiegający zazwyczaj w następujących fazach:

- poszerzenie ujścia kanału

- odsłonięcie złamanego narzędzia

- usunięcie złamanego narzędzia

- sprawdzenie drożności kanału

- wykonanie ponownego leczenia kanałowego.

Chciałbym dodać, że usuwanie złamanego narzędzia może przebiegać w różny sposób. Wszystko zależy od danego przypadku. Takie kluczowe elementy, mające wpływ na przebieg zabiegu to: budowa anatomiczna zęba, miejsce utknięcia narzędzia oraz wielkość i rodzaj złamanego narzędzia.

We wszystkich przypadkach, procedura musi być przeprowadzona przy wykorzystaniu mikroskopu.

W D-DENT pracuję na niezastąpionym mikroskopie, który daje możliwość 15. krotnego powiększenia operowanego pola, umożliwiając opracowanie kanałów o skomplikowanej i nietypowej budowie anatomicznej.

Zdjęcia RTG obrazujące złamane narzędzie w kanale zęba oraz stan po usunięciu narzędzia i wyleczeniu kanałowym - przypadek opisany w artykule blogowym; fot.:lek. dent. Aliaksandr Pshebylinski - leczenie kanałowe Sopot, D-DENT Centrum Nowoczesnej Stomatologii

Czy zawsze musimy usuwać narzędzie z kanału zęba?

To zależy od wielu czynników, ale najważniejsze jest to, w jakiej fazie leczenia kanałowego narzędzie złamano i pozostawiono oraz w jakiej pozycji ustawiło się ono w kanale. Akurat w omawianym przypadku, RTG mojego Pacjenta wykazał, że narzędzie złamało się na początkowym etapie leczenia, kiedy kanały nie zostały do końca oczyszczone. W związku z tym, jego usunięcie było konieczne z powodu zagrażającego stanu zapalnego, który mogły wywołać pozostawione w kanale chore tkanki.

Natomiast, kiedy narzędzie złamie się w końcowej fazie procedury, kiedy już kanały są perfekcyjnie oczyszczone, wówczas ryzyko stanu zapalnego jest znacząco zredukowane.

Jednak nie zawsze mamy wystarczające warunki do usunięcia narzędzia. Musimy wziąć pod uwagę, czy nasze działanie nie będzie zbyt obciążające dla korzenia, gdyż w niektórych przypadkach konieczność uzyskania szerokiego dostępu wiąże się z utratą tkanek wewnątrz korzenia. To może osłabić biomechanikę zęba i doprowadzić do jego pęknięcia.

Decyzję usunięcia narzędzia podejmujemy, biorąc pod uwagę, ile tkanek zęba pozostanie po zabiegu. Zachowanie tkanek zęba jest bardzo ważne, więc staramy się w pierwszej kolejności wykorzystać dostęp, zgodnie z anatomicznym przebiegiem kanału. Takie super korzystne warunki to miedzy innymi: kanały proste, kanały w zębach przednich, narzędzia złamane w części przykoronowej i środkowej kanału, przed zakrzywieniem.

Więc decyzja dotycząca usunięcia złamanego narzędzia, nie należy do łatwych decyzji.

Mikroskop do leczenia kanałowego, D-DENT Centrum Nowoczesnej Stomatologii Sopot

Co się stanie, kiedy będziemy zmuszeni pozostawić złamane narzędzie w kanale zęba?

Jak widzicie, zdarza się, że jesteśmy zmuszeni podjąć decyzję o pozostawieniu narzędzia w kanale. Jak wówczas postępujemy?

W takiej sytuacji, oczyszczamy wszystkie tkanki w korzeniu w sposób chemiczny i mechaniczny. Następnie szczelnie wypełniamy kanał oraz opracowujemy szczelną i trwałą odbudowę protetyczną. Jednym z zadań takiej odbudowy jest ochrona tkanek zęba przed nadmiernymi bodźcami mechanicznymi, tak aby właściwości biomechaniczne zęba zostały zachowane i aby Pacjent mógł cieszyć się swoim „skarbem” przez wiele lat😀.

Musimy pamiętać, że ząb z pozostawionym narzędziem musi być pod naszą obserwacją. Przynajmniej raz w roku dokonujemy oceny, czy nie doszło do rozwoju stanu zapalnego w tkankach około wierzchołkowych.

Dlaczego dochodzi do złamania narzędzia w kanale zęba?

Trzeba o tym jasno powiedzieć, że złamanie narzędzia nie zawsze wiąże się z błędem dentysty. Narzędzia wykorzystywane w leczeniu kanałowym są niezwykle cienkie, więc łatwo mogą pęknąć. Do tego typu powikłania może też przyczynić się budowa anatomiczna kanałów i ich drożność. Anatomia zęba jest niezwykle skomplikowana. Szczególnie zęby trzonowe charakteryzują się skomplikowaną konfiguracją systemu korzeniowego, czyli różną ilością kanałów, obfitujących w bogate odgałęzienia, zakrzywienia, zagięcia. I to wszystko może powodować, że czasem podczas opracowywania kanałów dochodzi do zbytniego naprężenia narzędzia i w rezultacie do jego pęknięcia i odseparowania jego fragmentu. Dlatego też, złamanie narzędzia w kanale określamy w wielu przypadkach raczej jako powikłanie, a nie błąd w sztuce lekarskiej.

D-DENT Centrum Nowoczesnej Stomatologii Sopot

Lekarze dentyści, zajmujący się endodoncją w D-DENT Sopot dysponują niezwykle dużym doświadczeniem w zakresie leczenia kanałowego oraz w zakresie usuwania złamanych narzędzi kanałowych. Nasze centrum wyposażone jest w nowoczesny sprzęt, niezbędny do prowadzenia najbardziej skomplikowanych endodontycznych procedur. Zapraszamy więc wszystkich Pacjentów, którzy mają niepokojące dolegliwości bądź obawy związane z tego typu leczeniem.

Autor tekstu

Lek. dent. Aliaksandr Pshebylinski, zajmuje się stomatologią zachowawczą w D-DENT Centrum Nowoczesnej Stomatologii Sopot

Artykuły naszych ekspertów

All-on-4/ All-on-6 SZTUKA ODBUDOWY UŚMIECHU

Utrata zębów to problem, z którym boryka się coraz więcej osób – nie tylko seniorzy, ale także ci, którzy wskutek chorób, urazów czy zaniedbań stracili wszystkie lub większość zębów. Brak